वृद्धत्वामुळे विविध प्रकारच्या न्यूरोलॉजिकल आरोग्य समस्यांचा धोका वाढतो. अल्झायमर रोग हा त्यापैकी एक आहे, एका अंदाजानुसार, अमेरिकेत 6.2 दशलक्षाहून अधिक लोक या समस्येचे बळी आहेत. त्याचा धोका भारतातही वाढताना दिसत आहे. अल्झायमर रोगामध्ये, मेंदू संकुचित होतो (शोष) ज्यामुळे मेंदूच्या पेशी मरतात.
अल्झायमर हे स्मृतिभ्रंशाचे सर्वात सामान्य कारण मानले जाते ज्यामध्ये विचार, वागणूक आणि दैनंदिन कामे करण्याची क्षमता प्रभावित होते. 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांना अल्झायमर रोगाचा धोका जास्त असतो, असे आरोग्य तज्ञ म्हणतात. परंतु अलीकडील अभ्यासात संशोधकांना असे आढळून आले आहे की पुरुषांपेक्षा स्त्रियांना जास्त प्रमाणात हा धोका असू शकतो.
नुकत्याच झालेल्या एका अभ्यासात, संशोधकांनी हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न केला की स्त्रिया या विकाराला अधिक बळी का पडतात? संशोधकांना असे आढळून आले की जोखीम घटक टाळण्यासाठी लहान वयातच खबरदारी घेण्याची सुरुवात केल्यास रोगाचा धोका कमी होण्यास मदत होते.
* अभ्यासात काय आढळले?
जर्नल सायन्स अॅडव्हान्सेसमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासात, संशोधकांनी महिलांमध्ये अल्झायमरच्या जोखमीमागील कारणे समजून घेण्याचा प्रयत्न केला. यासाठी या आजारामुळे मृत्यू झालेल्या महिलांवर अभ्यास करण्यात आला. या महिलांच्या मेंदूमध्ये रासायनिक सुधारित दाहक प्रथिने C3 चे प्रमाण लक्षणीयरीत्या जास्त असल्याचे आढळून आले.
संशोधकांना असे आढळून आले की रजोनिवृत्ती दरम्यान इस्ट्रोजेन हार्मोनची पातळी लक्षणीयरीत्या कमी होत असल्याने, हा हार्मोन C3 प्रथिनांपासून संरक्षणात्मक असू शकतो जेव्हा ते सामान्य असते. रजोनिवृत्तीनंतर अल्झायमरचा धोका वाढण्याचे हे एक कारण असू शकते.
* संशोधक काय म्हणतात?
कॅलिफोर्नियास्थित स्क्रिप्स रिसर्च येथील आण्विक औषध विभागातील प्राध्यापक आणि अभ्यासाचे वरिष्ठ लेखक स्टुअर्ट लिप्टन म्हणतात, “आमच्या अभ्यासातून असे सूचित होते की महिलांमध्ये आढळलेल्या काही रासायनिक बदलांमुळे अल्झायमरसारखे आजार होण्याची शक्यता असते.” अभ्यासाच्या परिणामांवर आधारित, या समस्येचे धोके कमी करण्यासाठी प्रयत्न केले जाऊ शकतात. याशिवाय, सर्व लोकांनी दैनंदिन जीवनातील घटकांकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे जेणेकरून या न्यूरोलॉजिकल समस्येचा धोका कमी करता येईल.
* अल्झायमरच्या जोखीम घटकांबद्दल जाणून घ्या
डॉक्टर सांगतात की काही परिस्थितींमुळे तुमच्यामध्ये अल्झायमर रोगाचा धोका वाढू शकतो, त्याबद्दल जाणून घेऊन प्रतिबंधात्मक उपायांचे पालन करणे आवश्यक आहे. धूम्रपान, मद्यपान, हृदयविकार, मधुमेह, उच्च रक्तदाब आणि लठ्ठपणा यासारख्या परिस्थितींमुळे अल्झायमर रोगाचा धोका वाढतो. याशिवाय, जर तुमच्या कुटुंबातील एखाद्याला आधीच अल्झायमरची समस्या असेल तर त्याचा धोकाही जास्त असल्याचे दिसून आले आहे.
* अल्झायमर टाळण्यासाठी काय करावे?
अभ्यास दर्शविते की अल्झायमर रोग टाळता येत नसला तरी, जीवनशैलीतील बदलांमुळे जोखीम घटक कमी होऊ शकतात. योग्य आहार, व्यायाम करण्याबरोबरच मादक पदार्थांपासून दूर राहिल्याने न्यूरोलॉजिकल विकारांचा धोका कमी होतो. नित्यक्रमात नियमित योगा-व्यायाम समाविष्ट केल्यास अल्झायमर रोगाचा धोका कमी होण्यास मदत होते.