लक्षणे, कारणे, निदान आणि प्रतिबंध…. पावसाळ्यात डास चावल्यामुळे होणारा ‘डेंग्यू’ आजार काय आहे? वाचा सविस्तर…

Dengue Fever | Dengue : सध्या उष्णतेचा पारा कमी झाला असून अनेक ठिकाणी पावसाने तुफान हजेरी लावण्यास सुरुवात केली आहे. त्यांना आता कडक उन्हापासून आराम मिळाला आहे. पावसाळा जितका आनंददायी असतो तितकाच या ऋतूत आजारांचा धोकाही असतो. विशेषत: या ऋतूमध्ये डेंग्यूचा धोका खूप जास्त असतो, अशा परिस्थितीत पावसाळ्यात काही गोष्टींची माहिती करून घ्यावी जेणेकरून तुम्ही डेंग्यूला बळी पडू नये.

सैल फिटिंग कपडे घाला
पावसाळ्यात, डास चावणार नाहीत अशा प्रकारे कपडे घालणे सर्वात महत्वाचे आहे. म्हणून, जेव्हाही तुम्ही बाहेर जाल तेव्हा लहान आणि घट्ट कपडे घालू नका, कारण यामुळे डास चावण्याचा धोका वाढतो. अशा परिस्थितीत, तुम्ही सैल फिटिंगचे, पूर्ण बाह्यांचे कपडे घालावे, जेणेकरून तुमचा डासांच्या थेट संपर्कात येऊ शकत नाही आणि तुम्ही त्यांच्या चावण्यापासून वाचू शकता.

पाणी भरू देऊ नका
जिथे पाणी तुंबू शकते अशा ठिकाणी झाकून ठेवा. कुलर स्वच्छ करा, टाकी स्वच्छ करा आणि टाकी किंवा बादलीमध्ये पावसाचे पाणी साचू न देण्याचा प्रयत्न करा कारण यामुळे डेंग्यूचा धोका सर्वाधिक वाढतो.

सुगंधी स्प्रे वापरा
घरात डास वाढू नयेत म्हणून घरात सुगंधी स्प्रे ठेवा आणि डास दिसताच त्याची फवारणी करा. त्यात अशी रसायने असतात की जेव्हा फवारणी केली जाते डास 2 ते 3 तास घरात येत नाहीत. पण लक्षात ठेवा की घरात कोणाला श्वासोच्छवासाचा त्रास असेल तर त्यांनी डासांच्या फवारणीच्या संपर्कात येऊ नये.

घरगुती फवारणीने पळून जातील डास
मॉस्किटो स्प्रे: या सर्वांशिवाय तुम्ही घरगुती पद्धतींचा अवलंब करू शकता. उदाहरणार्थ, तुम्ही घरच्या घरी कापूर, लसूण, कॉफी, लॅव्हेंडर तेल आणि पेपरमिंट तेलाचा स्प्रे देखील बनवू शकता. असे केल्याने डास इकडे तिकडे फिरकत नाहीत.

डेंग्यू म्हणजे काय? डेंग्यू ताप कशामुळे होतो?
जेव्हा डास एखाद्या संक्रमित व्यक्तीला चावतो, विषाणू घेतो आणि नंतर दुसऱ्याला चावतो तेव्हा डेंग्यू होतो, अशा प्रकारे विषाणू एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीकडे जातो. हा एक विषाणूजन्य संसर्ग आहे ज्यामुळे ताप आणि इतर लक्षणे दिसून येतात.

हा रोग लहान मुले, तरुण आणि प्रौढांना समान रीतीने प्रभावित करतो. याचा अर्थ तुमच्या कुटुंबातील प्रत्येकाला डासांपासून संरक्षण आवश्यक आहे.

डेंग्यूचा विषाणू डासांमुळे पसरतो, मुख्यतः एडिस डास. हे डास सकाळी लवकर आणि रात्री उशिरा चावतात म्हणून ओळखले जातात. एकाच चाव्याव्दारे संक्रमण होऊ शकते.

वैद्यकीय नोंदींमध्ये असे दिसून आले आहे की डेंग्यू ताप 1779 च्या सुरुवातीपासून आहे. तथापि, 20 व्या शतकातच या रोगाचा प्रसार आणि कारणे याबद्दल तपशील समोर आला.

डेंग्यू ताप योग्य वैद्यकीय सेवेने बरा होऊ शकतो, असे निदर्शनास आले असले तरी, उपचार न केल्यास तो प्राणघातक ठरू शकतो. त्यामुळे डेंग्यूची लक्षणे लवकर ओळखण्यासाठी त्याची लक्षणे जाणून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.

डेंग्यू तापाची लक्षणे काय आहेत ?
डेंग्यूच्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये ताप, अंगदुखी, पुरळ इत्यादींचा समावेश असू शकतो, जे इतर आजारांसारखेच असते. त्यामुळे गोंधळ होऊ शकतो. सतर्क राहण्यासाठी तुम्ही खाली नमूद केलेल्या लक्षणांची यादी ठेवा.

डेंग्यूवर नेमके उपचार काय?
डेंग्यूवर ठराविक असे उपचार किंवा औषध उपलब्ध नाही. पण लवकर लक्षणं दिसून आल्यास आणि योग्य वेळी त्यावर उपचार घेण्यास सुरुवात केल्यास यावर नियंत्रण मिळवता येऊ शकतं.

ताप कमी होणाऱ्या आणि वेदनाशामक गोळ्या किंवा औषधं घेऊन लक्षणं कमी करता येऊ शकतात. डेंग्यूच्या रुग्णाने भरपूर पाणी प्यावं. डेंग्यूचे रुग्ण हे 3 ते 8 दिवसांत बरे होतात. प्लेटलेट्स कमी झाल्यास ते वाढवणारे खाद्यपदार्थ खाण्याची गरज असते.