तुम्हीही स्मार्टवॉचने बीपी तपासता? आहे खूप धोकादायक ! जाणून घ्या काय म्हणतात डॉक्टर?

सोप्या शब्दात, रक्तदाब म्हणजे तुमच्या धमन्यांच्या भिंतींवर तुमच्या रक्ताचा वापर करणारी शक्ती. जेव्हा तुमचे हृदय आकुंचन पावते, तेव्हा तुमच्या धमन्यांमधून रक्त वाहू लागते तेव्हा उच्च दाब होतो. आकुंचन दरम्यान किमान दबाव असतो. ही दोन्ही मूल्ये मिलिमीटर पारा (mmHg) मध्ये मोजली जातात. धमनीमध्ये ट्यूब टाकून आणि रक्तदाब थेट मोजून सर्वात अचूक रक्तदाब अहवाल प्राप्त केला जातो. मात्र ही एक दीर्घ प्रक्रिया आहे आणि ती नियमितपणे वापरली जात नाही. हातावर रक्तदाब कफ बांधून तपासणे ही सर्वात सोपी आणि सामान्यतः वापरली जाणारी प्रक्रिया आहे. इलेक्‍ट्रॉनिक ब्लड प्रेशर डिव्‍हाइस देखील अशाच धर्तीवर काम करतात.

गेल्या काही वर्षांत, फोटोप्लेथिस्मोग्राफी (PPG) नावाच्या नवीन तंत्रज्ञानाद्वारे रक्तदाबाचे परीक्षण केले जात आहे. हा PPG सेन्सर बहुतेक स्मार्टवॉच आणि फिटनेस बँडमध्ये वापरला जात आहे. पीपीजी तंत्रात एलईडी लाईट आणि लाईट सेन्सरच्या मदतीने रक्तवाहिनीतील रक्ताचा प्रवाह आणि प्रमाण तपासले जाते आणि त्याच आधारावर रक्तदाब मोजला जातो.

सॅमसंगसारख्या कंपन्या त्यांच्या स्मार्टवॉचमध्ये हे प्लस वेब एनालिसिस तंत्र वापरत आहेत. या टेक्निकमध्ये असे मानले जाते की जर रक्तवाहिन्यांमधून रक्त वाहत असेल तर याचा अर्थ उच्च रक्तदाब आहे. यातील सर्वात मोठी अडचण अशी आहे की ते अचूक रक्तदाबाची माहिती देत नाही, तर संभाव्य दाबाविषयी माहिती देते. याशिवाय अनेक गॅजेट्समध्ये प्लड अरायव्हल टाइम (पीएटी) तंत्राचा वापर केला जात आहे आणि अनेकांमध्ये प्लस ट्रान्झिट टाइम (पीटीटी) वापरला जात आहे परंतु अचूकतेबाबतचे प्रश्न पूर्वीसारखेच आहेत.

* स्मार्टवॉचने रक्तदाब तपासण्यात अडचण कुठे आहे? सध्या, स्मार्टवॉचमध्ये पीपीजी सिग्नलचा सर्वाधिक वापर केला जातो. बर्‍याच प्रमाणात, ते अचूक परिणाम देते परंतु त्यावर पूर्णपणे विश्वास ठेवता येत नाही. कारण त्याचे परिणाम त्वचेचा रंग, घाम, शरीराचे तापमान इत्यादींवर अवलंबून बदलू शकतात. पीपीजी सेन्सर रक्तदाबाचे चुकीचे परिणाम देखील देऊ शकतो. पिट्सबर्ग विद्यापीठाचे डॉ. रामकृष्ण मुक्कामला यांच्या मते, या सर्व पद्धती कोणत्याही सामान्यतः स्वीकारल्या जाणार्‍या शारीरिक तत्त्वांवर आधारित नाहीत. डॉ. मुक्कामला कॉम्प्युटेशनल फिजिओलॉजी या विषयातील तज्ज्ञ असून ‘कफलेस ब्लड प्रेशर मॉनिटरिंग’वर त्यांनी विस्तृत लिखाण केले आहे. त्यांचा असा विश्वास आहे की PAT आणि PWA द्वारे रक्तदाब अहवाल विश्वसनीय नाहीत आणि आजपर्यंत प्रमाणित केलेले नाहीत. शरीराच्या वेगवेगळ्या भागातून तपासले असता रक्तदाबात फरक असू शकतो. हेच कारण आहे की बाजारात कोणतेही ब्लड प्रेशर मॉनिटर स्मार्टवॉच नाही ज्याला अन्न आणि औषध प्रशासन (FDA) किंवा कोणतीही वैद्यकीय मदत मंजूर आहे.