मुंबई – 8 मार्च रोजी आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा करतात. महिलांनी सांस्कृतिक, राजकीय आणि सामाजिक आर्थिक विविध क्षेत्रात केलेल्या कामगिरीचे निरीक्षण केले आहे. महिला दिन पूर्वग्रह, रूढी आणि भेदभावापासून मुक्त आणि वैविध्यपूर्ण, न्याय्य आणि सर्वसमावेशक असलेल्या लैंगिक-समान जगाची मागणी करतो. या दिवसाची तारीख, इतिहास, महिला दिनाचे महत्त्व याविषयी सविस्तर जाणून घेऊया…
आंतरराष्ट्रीय महिला दिन दरवर्षी ८ मार्च रोजी येतो. यावर्षी, आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाची थीम #EmbraceEquity आहे. “समानता ही केवळ चांगली गोष्ट नाही तर ती आवश्यक आहे. लैंगिक समानतेवर लक्ष केंद्रित करणे हा प्रत्येक समाजाच्या डीएनएचा भाग असला पाहिजे. आणि समानता आणि समानता यातील फरक समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.”
IWD 2023 #EmbraceEquity मोहिमेचे उद्दिष्ट जगाला ‘समान संधी पुरेशा का नाहीत’ याविषयी बोलून दाखवणे आहे.” तर “समानतेचा अर्थ असा आहे की प्रत्येक व्यक्ती किंवा लोकांच्या गटाला समान संसाधने किंवा संधी दिल्या जातात,” IWD वेबसाइटनुसार, “इक्विटी ओळखते की प्रत्येक व्यक्तीची परिस्थिती भिन्न असते आणि समान परिणामांपर्यंत पोहोचण्यासाठी आवश्यक संसाधने आणि संधींचे वाटप करते.”
युनायटेड नेशन्स एज्युकेशनल, सायंटिफिक अँड कल्चरल ऑर्गनायझेशन (UNESCO) च्या मते, विसाव्या शतकाच्या सुरुवातीला उत्तर अमेरिका आणि युरोपमधील कामगार चळवळींमधून आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाचा उदय झाला.
युनेस्कोच्या म्हणण्यानुसार, “न्यूयॉर्कमध्ये 1908 च्या गारमेंट कामगारांच्या संपाच्या सन्मानार्थ अमेरिकेच्या सोशलिस्ट पार्टीने 28 फेब्रुवारी 1909 रोजी पहिला राष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला होता, जिथे महिलांनी कठोर कामाच्या परिस्थितीचा निषेध केला होता.” 1917 मध्ये, रशियातील महिलांनी “ब्रेड अँड पीस” या घोषणेखाली फेब्रुवारीच्या शेवटच्या रविवारी (जे ग्रेगोरियन कॅलेंडरवर 8 मार्च रोजी येते) निषेध आणि संप करणे निवडले. त्यांच्या आंदोलनामुळे अखेरीस रशियामध्ये महिलांचा मताधिकार लागू झाला.”
1945 मध्ये युनायटेड नेशन्सची सनद हा महिला आणि पुरुष यांच्यातील समानतेच्या तत्त्वाची पुष्टी करणारा पहिला आंतरराष्ट्रीय करार बनला, परंतु केवळ 1975 मध्ये, आंतरराष्ट्रीय महिला वर्षात, संयुक्त राष्ट्रांनी पहिला अधिकृत आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला.
नंतर डिसेंबर 1977 मध्ये, जनरल असेंब्लीने एक ठराव मंजूर केला ज्यामध्ये महिला हक्क आणि आंतरराष्ट्रीय शांतता दिन हा सदस्य राष्ट्रांनी त्यांच्या ऐतिहासिक आणि राष्ट्रीय परंपरेनुसार वर्षातील कोणत्याही दिवशी साजरा केला जावा असे घोषित केले.
शेवटी, 1977 मध्ये युनायटेड नेशन्सने दत्तक घेतल्यानंतर, आंतरराष्ट्रीय महिला दिन 8 मार्च रोजी महिलांच्या हक्कांसाठी आणि जागतिक शांततेसाठी संयुक्त राष्ट्रांची अधिकृत सुट्टी म्हणून चिन्हांकित करण्यात आला.