तंत्रज्ञान तुमच्या आणि आमच्या विचारापेक्षा खूप पुढे गेले आहे. घरात बसून मोबाईलच्या मदतीने तुम्ही जवळपास सर्व कामे करू शकता. परदेशात बसलेल्या व्यक्तीला व्हिडीओ कॉल करण्यापासून ते घरबसल्या बँकेचे काम करण्यापर्यंत अनेक कामे अवघ्या काही मिनिटांत होतात.
त्याचप्रमाणे मोबाईल फोनद्वारेही लोक सोशल मीडियाशी जोडले जातात. लोक त्यांच्या विचारांपासून ते फोटो आणि व्हिडीओपर्यंत इथे शेअर करतात. पण तुम्ही जर सोशल मीडिया वापरणारे असाल तर तुमच्याही काही जबाबदाऱ्या आहेत. कारण इथे छोटीशी चूकही तुम्हाला महागात पडू शकते. चला तर मग जाणून घेऊया, अशा कोणत्या चुका आहेत, ज्यामुळे तुम्हाला 10 लाखांपर्यंत दंड होऊ शकतो तसेच जन्मठेपेची शिक्षाही होऊ शकते? चला, याविषयी अधिक जाणून घेऊया.
– या गोष्टी लक्षात ठेवा :-
1. तुमची पोस्ट टाकताना तुम्हाला पहिली गोष्ट लक्षात ठेवावी लागेल की तुम्ही काय शेअर करत आहात? तुमची पोस्ट बरोबर आहे का? तुमच्या पोस्टमुळे कोणाच्याही भावना दुखावल्या जातील किंवा कोणत्याही समाजाच्या भावना दुखावतील का? वगैरे. कोणतीही पोस्ट शेअर करताना या सर्व गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात. अन्यथा तुम्ही अडचणीत येऊ शकता.
2. तुम्हाला हे लक्षात ठेवावे लागेल की कोणताही फॉरवर्ड केलेला मेसेज किंवा पोस्ट शेअर करू नका आणि तुम्ही असे करत असाल तर त्याची वस्तुस्थिती नक्की तपासा. स्त्रोत काय आहे? माहिती खरी आहे काय? तुम्ही कोणासाठी शेअर करत आहात? अशा गोष्टी नक्की तपासा.
– आता नियम जाणून घ्या
. सायबर कायद्याचे उल्लंघन करणारी अशी पोस्ट तुम्ही पोस्ट करत असाल तर आयटी नियमांनुसार तुम्ही अडचणीत येऊ शकता. येथे हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे की भारतात सायबर कायद्यासाठी एकच कायदा आहे.
. 2000 च्या भारतीय माहिती तंत्रज्ञान कायद्यानुसार दंड आणि शिक्षेची तरतूद आहे. एखाद्याची ओळख वापरून एखाद्याचे खाते हॅक करणे, चाइल्ड पोर्नोग्राफी पाहणे, तयार करणे, संग्रहित करणे किंवा दुसऱ्याला पाठवणे हा दंडनीय गुन्हा आहे. त्याच वेळी, तुम्ही तुमच्या डेटाच्या वापरासाठी कलम 43 अंतर्गत नुकसानीची मागणी करू शकता.
– दंड आणि शिक्षा
भारतीय कायद्याच्या आयटी नियमांतर्गत सायबर गुन्ह्यांमध्ये शिक्षा आणि दंड दोन्हीची तरतूद आहे. सायबर गुन्ह्यासाठी 1 लाख ते 10 लाख रुपयांपर्यंतच्या दंडाची तरतूद असताना दुसरीकडे 3 वर्षापासून जन्मठेपेपर्यंतच्या शिक्षेची तरतूद आहे.